Συνάντηση με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, είχαν σήμερα, 5-4-2021, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, o υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, και οι υφυπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς και Γιώργος Αμυράς, προκειμένου να εξετάσουν ζητήματα που έχουν προκύψει από την ανάρτηση των δασικών χαρτών.
Στη συνάντηση, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, συζητήθηκαν οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν άμεσα για την επίλυση των προβλημάτων που κληρονομήθηκαν από τον νόμο 4389/2016 της προηγούμενης κυβέρνησης, οι διατάξεις του οποίου έχουν καταπέσει με αποφάσεις του ΣτΕ, τόσο σε ό,τι αφορά τις οικιστικές πυκνώσεις όσο και τις εκχερσωμένες εκτάσεις.
Για τον λόγο αυτόν, εξηγεί το ΥΠΕΝ, η κυβέρνηση ψήφισε τον Μάιο του 2020 τον νόμο 4685/2020, ενώ το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα καταθέσει άμεσα νομοθετική ρύθμιση και θα προχωρήσει σε οριζόντιες παρεμβάσεις για την επίλυση των σφαλμάτων που έχουν προκύψει στο είδος χαρακτηρισμού της γης.
Μεταξύ αυτών, επισημαίνει το υπουργείο, είναι η οριζόντια παράταση έξι μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων από τους πολίτες επί του περιεχομένου των δασικών χαρτών και η μείωση του τέλους άσκησης αντιρρήσεων κατά 50%.
Η παράταση δίνεται λαμβάνοντας υπόψη αφενός τις ειδικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί λόγω της πανδημίας και αφετέρου την ανάγκη να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για εσωτερικές και οριζόντιες διορθώσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του θεματικού περιεχομένου των δασικών χαρτών, χωρίς ταλαιπωρία και κόστος για τους πολίτες, καταλήγει το ΥΠΕΝ.
Νομοθετική ρύθμιση για τους δασικούς χάρτες ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος, για τα βασικά ζητήματα που έχουν ανακύψει από την ανάρτησή τους σε όλη τη χώρα. Η ρύθμιση όμως θα οριστικοποιηθεί αφότου εκδοθεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αναθεώρηση των δασικών χαρτών, ώστε να είναι απολύτως βέβαιο ότι οι όποιες ρυθμίσεις προταθούν στη Βουλή δεν θα είναι… θνησιγενείς, όπως οι αντίστοιχες για τις οικιστικές πυκνώσεις και την πώληση εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων σε αγρότες, που ακυρώθηκαν από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο.
Τις προθέσεις του υπουργείου επιβεβαιώνει στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς. «Το υπουργείο θα αντιμετωπίσει κατάματα όλα τα προβλήματα που έχουν βγει στην επιφάνεια με αφορμή την ανάρτηση των δασικών χαρτών. Πολλά από αυτά τα προβλήματα είναι πολύ παλιά – για παράδειγμα στη νότια Καρυστία ανέκυψε ένα ζήτημα που ανάγεται στο 1835. Θα λύσουμε λοιπόν τα προβλήματα με νομοθετικές ρυθμίσεις, πάντοτε βέβαια σε αρμονία με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Για τον λόγο αυτό θα περιμένουμε πρώτα να εκδοθεί και η απόφαση του ΣτΕ για το θέμα της αναθεώρησης των χαρτών».
Επί του παρόντος ο υφυπουργός Περιβάλλοντος δεν επιθυμεί να αναφερθεί συγκεκριμένα στο περιεχόμενο των ρυθμίσεων, καθώς δεν έχουν ακόμα οριστικοποιηθεί (το θέμα έχει αναλάβει επιτροπή που συστήθηκε για τον σκοπό αυτό στο υπουργείο). Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας «Καθημερινή» πάντως, αυτές θα περιλαμβάνουν όλα τα βασικά ζητήματα, όπως το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, τους δασωμένους αγρούς και τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις κ.ο.κ. Επίσης, μέσα στον Απρίλιο, το υπουργείο στοχεύει να ενεργοποιήσει τις επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων – υπενθυμίζεται ότι κατά των δασικών χαρτών που είχαν κυρωθεί τα προηγούμενα χρόνια είχαν υποβληθεί περίπου 170.000 αντιρρήσεις, εκ των οποίων έχει εξεταστεί μικρό μέρος. Μάλιστα, μέσα στο επόμενο διάστημα πρόκειται να ανατεθεί σε ιδιώτες η προετοιμασία των αντιρρήσεων (ομαδοποίηση κατά κατηγορία, ταξινόμηση κ.λπ.) ώστε να διευκολυνθεί το έργο των ΕΠΕΑ.
Οσον αφορά τις διαμαρτυρίες από τα Δωδεκάνησα για το μεγάλο ποσοστό δασικών εκτάσεων, στις 1-4-2021 πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος σύσκεψη του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών (γνωμοδοτικό όργανο του υπουργείου) προκειμένου να τεθούν κριτήρια για ένα συγκεκριμένο φυτό: τους ασπάλαθους. Οπως αποκάλυψε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, έπειτα από τηλεδιάσκεψη με την ηγεσία του ΥΠΕΝ προ τριημέρου, η εισήγηση του υπουργείου θα είναι οι εκτάσεις που καλύπτονται από αραιή βλάστηση και έχουν ως κυρίαρχο είδος τον ασπάλαθο (Calicotome villosa L.) να μη χαρακτηρίζονται δασικές όπως σήμερα. Σύμφωνα με άλλες πηγές, αυτό που ζητήθηκε από το γνωμοδοτικό όργανο του υπουργείου είναι να δώσει τις προϋποθέσεις (λ.χ. πυκνότητα, κλίση εδάφους) υπό τις οποίες θα μπορεί μια έκταση με ασπάλαθους να χαρακτηριστεί δασική.
Πάντως, όσον αφορά το θέμα των φρυγανικών εκτάσεων το υπουργείο υποστηρίζει ότι έχει ήδη επιλυθεί από το 2019. Τότε το υπουργείο έκανε δεκτή εισήγηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών, σύμφωνα με την οποία οι φρυγανικές εκτάσεις θα πρέπει να χαρακτηρίζονται χορτολιβαδικές αν δεν βρίσκονται σε συνέχεια δασικής έκτασης, με την οποία να αποτελούν «οργανική ενότητα».
Οι επτά αλλαγές
Η νομοθετική ρύθμιση επτά σημείων για τους Δασικούς Χάρτες, που συζητήθηκε στη συνάντηση του πρωθυπουργού με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, όπως αποκάλυψε ρεπορτάζ του Προκόπη Γιόγιακα στην εφημερίδα «Τα Νέα» αντιμετωπίζει τα επτά ανοιχτά ζητήματα ως εξής:
Τι έχει διαπιστωθεί και τι προβλέπεται:
1) Για τα πρόδηλα σφάλματα. Έχει παρατηρηθεί ότι οικήματα χαρακτηρίζονται εν μέρει δασικά. Ακόμη και αγροτικές εκτάσεις, δρόμοι, παραλίες. Το ίδιο συμβαίνει και με στενές λωρίδες γης που ανάμεσα σε μη δασικές εκτάσεις χαρακτηρίζονται ως δασικού χαρακτήρα. Με τη ρύθμιση, λένε από το Περιβάλλοντος, δεν θα απαιτείται πλέον καμία ενέργεια από τον πολίτη για τη διόρθωση σφαλμάτων, που «προκάλεσε η ανεπάρκεια της διοίκησης».
2) Για τους δασωμένους αγρούς. Σήμερα ιδιωτικές πρώην αγροτικές εκτάσεις που έχουν δασωθεί βαρύνονται με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως για παράδειγμα διεκδικήσεις από το Δημόσιο ή και χρονοβόρες διαδικασίες για τον προσδιορισμό της χρήσης.
3) Για τις εκχερσωμένες εκτάσεις. Πρόκειται για εκτάσεις που έχουν εκχερσωθεί χωρίς πράξεις της διοίκησης και βρίσκονται σε αίολο νομικό καθεστώς, και κατ’ επέκταση μελλοντικά θα διεκδικηθούν από το κράτος. Η ρύθμιση θα επιλύει οριστικά όλα τα ζητήματα, ενώ συγχρόνως θα προστατεύει το Δημόσιο από τους καταπατητές.
4) Για την κυριότητα του Δημοσίου. Έχει παρατηρηθεί εκτάσεις που είναι εν μέρει δασικές να εμφανίζονται αυτόματα στο Κτηματολόγιο ως διεκδικούμενες από το Δημόσιο. Η προωθούμενη ρύθμιση θα προβλέπει την αντίστροφη διαδικασία, δηλαδή το Δημόσιο θα είναι υποχρεωμένο να αποδεικνύει την ιδιοκτησία του επί των αμφισβητούμενων εκτάσεων.
5) Για τους ασπάλαθους. Έχει ανακύψει ζήτημα με περιοχές που χαρακτηρίστηκαν δασικές λόγω ασπαλάθων. Το 2018 το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών εξαίρεσε τα φρύγανα από τη δασική βλάστηση αλλά όχι τους ασπάλαθους. Πλέον στον δρόμο του αποχαρακτηρισμού βρίσκονται και οι ασπάλαθοι. Με αυτόν τον τρόπο, αυτού του είδους η βλάστηση – υπό προϋποθέσεις – δεν θα αποδίδει δασικό χαρακτήρα σε μια έκταση. Πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά πολλές περιοχές της χώρας, κυρίως όμως την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες, το Βόρειο Αιγαίο και τη Μάνη, μια και μεγάλο ποσοστό αυτών των περιοχών χαρακτηρίστηκε ως δασικό λόγω ασπαλάθων.
6) Για τη δυσκολία σε μεταβιβάσεις και επενδύσεις. Δεν μπορούν να γίνουν δικαιοπραξίες για εκτάσεις που θεωρούνται άδικα εν μέρει δασικές ή και εξ ολοκλήρου δασικές ή δασικού χαρακτήρα, ενώ έχουν τελεσίδικες πράξεις χαρακτηρισμού. Όταν μια έκταση βαρύνεται άδικα από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, καθυστερούν ή και αποτρέπονται πλήρως επενδυτικές κινήσεις. Η ρύθμιση θα προβλέπει το ξεπάγωμα των μεταβιβάσεων.
7) Για τη διαδικασία των αντιρρήσεων. Ξεπερνούν τις 170.000 οι αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής από τις αναρτήσεις των δασικών χαρτών. Μέσα στον Απρίλιο πιάνουν δουλειά οι Επιτροπές Εξέτασης των Αντιρρήσεων. Ανατίθεται σε ιδιώτες η προετοιμασία τους, όπως η ομαδοποίηση και η ταξινόμηση, για να διευκολυνθεί το έργο των Επιτροπών, ενώ παράλληλα προχωρά η πρόσληψη 700 υπαλλήλων στις δασικές υπηρεσίες.
Από το Περιβάλλοντος διευκρινίζουν επίσης πως με την ανάρτηση των δασικών χαρτών δεν αλλάζει το καθεστώς επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίες θα συνεχίσουν να καταβάλλονται.