Λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση του Ν.4759/2020, με τον οποίο τροποποιήθηκαν οι όροι δόμησης για την εκτός σχεδίου δόμηση και καθορίστηκαν μεταβατικές διατάξεις για την κατάργηση της δυνατότητας οικοδόμησης σε συγκεκριμένα γήπεδα και ιδιοκτησίες με εμβαδό μικρότερο των 4 στρεμμάτων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος κατέθεσε στον νόμο για την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων και ψηφίστηκαν πρόσφατα από τη Βουλή (N. 4819/21) νέες διατάξεις, που αφορούν στη δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές.

Στόχος του νέου νόμου είναι η παροχή διευκρινίσεων και η συγκεκριμενοποίηση προγενέστερων διατάξεων, προς αποφυγή παρερμηνειών που γίνονταν από τις κατά τόπους Πολεοδομίες και είχαν ως αποτέλεσμα να μπλοκάρουν πολλές οικοδομικές άδειες σε οικόπεδα εκτός σχεδίου μικρότερα των 4 στρεμμάτων. Ετσι ανάλογα με το εμβαδό του γηπέδου, καθορίζεται πλέον με τη χρήση μαθηματικού τύπου η ανώτατη επιτρεπόμενη δόμηση από 86 έως 186 τετραγωνικά.

Ποιοι είναι οι όροι δόμησης ανάκατηγορία εγκατάστασης;

α) Για γεωργοκτηνοτροφικά, γεωργοπτηνοτροφικά κτίρια, κτίρια υδατοκαλλιεργειών, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, δεξαμενές, θερμοκήπια και λοιπές γεωργικές κατασκευές, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,8.

β) Δεξαμενές καλλιέργειας υδρόβιων οργανισμών μέγιστο ύψος 50 εκατοστά.

γ) Για βιομηχανικές εγκαταστάσεις, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,6 και ο μέγιστος συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης το 4.

γ) Σε κτίρια με αμιγή χρήση γραφείων ή καταστημάτων ημέγιστη επιφάνεια κτιρίου, καθώς και η συνολική επιφάνεια των ορόφων δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα πεντακόσια πενήντα (550) τ.μ.

δ) Σε κτίρια κατοικίας η μέγιστη επιτρεπόμενη επιφάνεια του κτιρίου ώς και η συνολική επιφάνεια των ορόφων ορίζονται κλιμακωτά ως εξής:

1) Από 4.000 τ.μ. μέχρι και 8.000 τ.μ., για μεν τα πρώτα 4.000 τ.μ., μέγιστη δόμηση 186 τ.μ., για δε μεγαλύτερα το γινόμενο του υπολοίπου εμβαδού του γηπέδου επί τον συντελεστή δόμησης 0,018.

2) Από 8.000 τ.μ. και πάνω, για μεν τα πρώτα οχτώ χιλιάδες (8.000) τ.μ., τα διακόσια πενήντα οχτώ (258) τ.μ., για δε τα λοιπά, το γινόμενο του υπολοίπου εμβαδού του γηπέδου επί τον συντελεστή δόμησης 0,009 μη δυναμένη σε καμία περίπτωση να υπερβεί τα τριακόσια εξήντα (360) τ.μ.

3) Για γήπεδα με εμβαδόν πολλαπλάσιο του κατά κανόνα αρτίου (4.000 τ.μ.), για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις κατάτμησης, η μέγιστη επιφάνεια κτιρίου ισούται με το άθροισμα του εμβαδού των κτιρίων που επιτρέπεται να ανεγερθούν σε κάθε γήπεδο μετά την κατάτμηση, μειωμένη κατά δέκα πέντε τοις εκατό (15%) και υπό τις προϋποθέσεις ότι: α) ανεγείρεται μια οικοδομή και β) το γήπεδο παραμένει ενιαίο. Μεταβιβάσεις κατά παράβαση των προϋποθέσεων αυτών είναι αυτοδικαίως άκυρες.

ε) Για εμπορικές αποθήκες, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,18 και το μέγιστο ποσοστό κάλυψης σε δέκα οχτώ τοις εκατό (18%).

στ) Για εκπαιδευτήρια και ευαγή ιδρύματα, ο Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,27.

ζ) Για νοσοκομεία και κλινικές ο Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,54.

η) Για ΚΤΕΟ, ορίζονται οι εξής όροι δόμησης: Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,6, κάλυψη 40%, ύψος κτιρίου 12 μ. και σε περίπτωση στέγης 14 μ., συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης 4 μ.

θ) Σε εγκαταστάσεις εφοδιαστικής, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,6 μ., Μέγιστη Κάλυψη 40% , πλάγιες αποστάσεις κτιρίου από τα όρια του γηπέδου 10 μ., Μέγιστο ύψος 14 μ. και Μέγιστος Συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης σε 4,5. Επίσης μπορεί να δοθεί παρέκκλιση στο ύψος έως τα 15 μ. και ως προς τον συντελεστή όγκου στη βάση τεκμηρίωσης.

ι) Σε κέντρα δεδομένων (Data Centres), Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,8 μ., Μέγιστη Κάλυψη 60%, πλάγιες αποστάσεις κτιρίου από τα όρια του γηπέδου 10 μ., Μέγιστο ύψος 14 μ. και Μέγιστος Συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης σε 4,5.

Τι ισχύει σε ειδικές περιπτώσεις;

• Εάν εμβαδόν γηπέδου που υπερέβαινε τα 4.000 τ.μ. απομειώθηκε λόγω απαλλοτρίωσης, διάνοιξης διεθνούς, εθνικής, επαρχιακής ή δημοτικής οδού ή αναδασμού, το γήπεδο θεωρείται άρτιο, εάν το εμβαδόν του υπερβαίνει τα 2.000 τ.μ. και έχει πρόσωπο σε διεθνή, εθνική, επαρχιακή ή δημοτική οδό τουλάχιστον είκοσι πέντε (25) μ.
• Στις εκτός σχεδίου περιοχές επιτρέπεται η συνένωση όμορων γηπέδων, υπό τις εξής προϋποθέσεις:

α) το νέο γήπεδο που προκύπτει μετά τη συνένωση έχει εμβαδόν τουλάχιστον 4.000 τ.μ. και

β) τουλάχιστον ένα από τα γήπεδα που συνενώνονται είναι άρτιο και οικοδομήσιμο με τις διατάξεις που ίσχυαν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.

Μέχρι πότε και πώς κτίζονται τα κατά παρέκκλιση ακίνητα κάτω των 4000 τ.μ.;

Μεταβατικά ορίζεται ότι εάν, μέχρι την έγκριση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου 4759/2020 χορηγηθεί προέγκριση οικοδομικής άδειας, μπορούν να οικοδομούνται ακίνητα, τα οποία κατά την έναρξη ισχύος του νόμου που ψηφίστηκε έχουν πρόσωπο σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές και κοινοτικές οδούς, καθώς και σε εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών και σε σιδηροδρομικές γραμμές με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να κτιστούν μικρά γήπεδα, που έχουν πρόσωπο σε δρόμο;

α. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-11-62 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μ., Ελάχιστο βάθος: δέκα πέντε (15) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τμ.

β. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-9-64 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μ., Ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: χίλια διακόσια (1200) τμ.

γ. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 17-10-78 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., Ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) τμ.

δ. Τα γήπεδα που βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24-04-77: Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ.

ε. Είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ.

στ. Σε περιπτώσεις αναδασμών τα γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή άρτιων και οικοδομήσιμων γηπέδων θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα, εφόσον μετά τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ.

ζ. Εχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ., όταν επ΄ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις.

Πώς γίνεται ο υπολογισμός Μέγιστης Δόμησης σε κατά παρέκκλιση οικόπεδα;

α) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον δύο χιλιάδων (2.000) τ.μ., η μέγιστη επιτρεπομένη επιφάνεια του κτιρίου κατοικίας, όπως και η συνολική επιφάνεια των ορόφων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τα εκατόν ογδόντα έξι (186) τ.μ.,

β) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον χιλίων διακοσίων (1200) τ.μ. και μέχρι δύο χιλιάδων (2000) τ.μ., το αναφερόμενο μέγεθος εκατόν πενήντα (150) που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μεγίστης επιτρεπόμενηςεπιφάνειας του κτιρίου κατοικίας και της συνολικής επιφάνειας των ορόφων, απομειούται σε εκατόν τριάντα έξι (136) και ο τύπος δίνεται από τη σχέση: Επιφάνεια Οικοδομής = 136+ ( Επιφάνεια γηπέδου -1200) /16 ) τετραγωνικά μέτρα.

γ)στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον επτακοσίων πενήντα (750) τ.μ. και μέχρι χιλίων διακοσίων (1200) τ.μ. το αναφερόμενο μέγεθος εκατό (100) που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μεγίστης επιτρεπόμενης επιφάνειας του κτιρίου κατοικίας και της συνολικής επιφάνειας των ορόφων απομειούται σε ογδόντα έξι(86) και ο τύπος δίνεται από τη σχέση:

Επιφάνεια Οικοδομής = 86+ ( Επιφάνεια γηπέδου -750) /9 ) τετραγωνικά μέτρα.

Ποιες οικοδομικές άδειες εκδίδονται ή αναθεωρούνται με τις παλιές διατάξεις;

Οικοδομικές άδειες εκδίδονται με βάση τους όρους δόμησης που ίσχυαν πριν από την έναρξη του νέου νόμου στις παρακάτω περιπτώσεις:

α) εάν έχει χορηγηθεί προέγκριση οικοδομικής άδειας ή έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα,

β) εάν έχει χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης ή άδεια ίδρυσης ή λειτουργίας ή παράταση ή τροποποίηση αυτής με ή χωρίς παρεκκλίσεις με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις,

γ) εάν έχει χορηγηθεί από το αρμόδιο ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. έγκριση παρέκκλισης από τους ισχύοντες όρους δόμησης,

δ) εάν έχει υποβληθεί στην αρμόδια υπηρεσία ή στο αρμόδιο όργανο (Σ.Α., ΚΕ.Σ.Α. κ.λπ.) αίτηση με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση οικοδομικής άδειας,

ε) εάν έχει υποβληθεί αίτηση για χορήγηση άδειας εκσκαφής στην αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς,

στ) εάν έχει υποβληθεί φάκελος παρέκκλισης στην αρμόδια Υ.ΔΟΜ. με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη,

ζ) εάν έχει υποβληθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία έργου ήδραστηριότητας ή έχει χορηγηθεί Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.),

η) εάν έχει εγκριθεί χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους για εργασίες που πρόκειται να αδειοδοτηθούν.

Οι αναθεωρήσεις οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων, που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις, συνεχίζουν να εκδίδονται με βάση τους όρους δόμησης που ισχύουν πριν από την έναρξη του νέου νόμου.

Στις περιπτώσεις που μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου , έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια, αλλά δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης, δεν εφαρμόζονται οι νέες διατάξεις με τους όρους δόμησης.

Της Γραμματής Μπακλατσή,

τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού