Τον πονοκέφαλο που προκλήθηκε από το ζήτημα του ιδιοκτησιακού λόγω των δασικών χαρτών προσπαθεί να λύσει το υπουργείο Περιβάλλοντος μέσω χρησικτησίας και συμβολαίων προ της 1ης.7.2001.

Ετσι, το Ελληνικό Κτηματολόγιο απέστειλε στους αναδόχους μελετών κτηματογράφησης διευκρινιστική οδηγία -σε συνέχεια αντίστοιχής εγκυκλίου του ΥΠΕΝ- για το τι ισχύει σε Επτάνησα, Κύθηρα-Αντικύθηρα, Κρήτη, σε κάποια νησιά του Αιγαίου και Ιονίου, αλλά και τη Μάνη. Μεταξύ των όσων αναφέρονται, ξεκαθαρίζεται σε ποιες περιπτώσεις, δάση, δασικές, χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις, προκρίνεται ως ιδιοκτήτης το Δημόσιο και σε ποιες ο ιδιώτης.

Σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ν. 998/1979 (όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4821/2021), το βάρος απόδειξης ιδιοκτησίας μεταξύ Δημοσίου και ιδιώτη σε δάση, δασικές εκτάσεις, χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις πέφτει στον ιδιώτη, εκτός από τις παραπάνω περιοχές.

Οπως προκύπτει, το Δημόσιο θα πρέπει να έχει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας, δηλαδή:

– Τίτλος ιδιοκτησίας (πώληση, δωρεά, κήρυξη της απαλλοτρίωσης υπέρ του Δημοσίου μετά την καταβολή της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και η από 18-9-1952 σύμβαση μεταξύ του Δημοσίου και της Εκκλησίας της Ελλάδας).

– Πράξεις μίσθωσης ή παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης.

– Πράξεις αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας (πράξεις διαχείρισης των δημόσιων δασών και δασικών εκτάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δασικού Κώδικα).

– Δικαστικές αποφάσεις και απορριπτικές γνωμοδότησεις των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών, καθώς και υπουργικές αποφάσεις αποδοχής τους.

Αντίστοιχα, ο ιδιώτης θα πρέπει να έχει: τίτλο μέχρι την 1η/7/2001 (αυτού και των δικαιοπαρόχων του), ανεξαρτήτως του πότε μεταγράφηκε στο υποθηκοφυλακείο ή του ό,τι ισχύει στο άρθρο 10 του Ν. 32088/2003 (π.χ. ιδιωτικά δάση, δικαστικές αποφάσεις κ.λπ.).

Τι συμβαίνει όμως ανά περιοχή; Στη Μάνη, εάν το Ελληνικό Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας ισχύει ό,τι ισχύει μεταξύ των ιδιωτών.

– Στα Κύθηρα-Αντικύθηρα, το Ελληνικό Δημόσιο προκρίνεται μόνο με τίτλους κτήσης, αλλιώς επίσης ισχύει ό,τι ισχύει μεταξύ των ιδιωτών.

– Σε Κρήτη και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ο ιδιώτης προκρίνεται, εφόσον το Ελληνικό Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας, είτε με τίτλο μέχρι τη 1η/7/2001 (αυτού και των δικαιοπαρόχων του) είτε ο ιδιώτης έχει αποδεδειγμένα συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο χρησικτησίας μέχρι το 1915 (ο θεσμός της χρησικτησίας ίσχυσε στην Κρήτη μέχρι τη 12η-9-1915).

– Στις Κυκλάδες τώρα, ο ιδιώτης δεν μπορεί να επικαλεστεί χρησικτησία, επομένως για να προκριθεί πρέπει να έχει τίτλο μέχρι την 1η/7/2021.

– Στα Επτάνησα, ο ιδιώτης προκρίνεται, εφόσον το Ελληνικό Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας είτε με τίτλο μέχρι την 1η/7/2001 (αυτού και των δικαιοπαρόχων του) είτε ο ιδιώτης έχει αποδεδειγμένα συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο χρησικτησίας την 22α.02.1946 (οπότε και ίσχυε στις περιοχές αυτές ο Ιόνιος Αστικός Κώδικας, που προέβλεπε τη χρησικτησία).

– Στα Δωδεκάνησα (πλην Ρόδου, Κω και σε τμήμα της Λέρου) είναι λίγο πιο πολύπλοκα τα πράγματα. Εκταση που έχει χαρακτηριστεί ως δασική για την οποία το Δημόσιο διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας, ενώ και ο ιδιώτης επικαλείται μεταγεγραμμένο τίτλο ιδιοκτησίας που έχει συνταχθεί έως τη 1η.7.2001: προκρίνεται ο ιδιώτης μόνον εφόσον αποδείξει α) δεκαετή νομή και κατοχή έως τη 10η.1.1949 και β) αδιατάρακτη και καλόπιστη νομή και κατοχή με διανοία κυρίου έκτοτε, άλλως αποδίδεται στο Δημόσιο.

Παράλληλα, για έκταση που έχει χαρακτηριστεί ως δασική για την οποία το Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας, ενώ ο ιδιώτης επικαλείται μεταγεγραμμένο τίτλο ιδιοκτησίας που έχει συνταχθεί έως την 1η.7.2001: προκρίνεται ο ιδιώτης.

Τέλος, για έκταση που έχει χαρακτηριστεί ως δασική για την οποία το Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ενώ ο ιδιώτης επικαλείται χρησικτησία: προκρίνεται ο ιδιώτης μόνον εφόσον αποδείξει α) δεκαετή νομή και κατοχή έως τη 10η. 1.1949 και β) αδιατάρακτη και καλόπιστη νομή και κατοχή με διανοία κυρίου έκτοτε, άλλως αποδίδεται στο Δημόσιο.

άρθρο eleftherostypos.gr: ΜΑΡΙΝΑ ΞΥΠΝΗΤΟΥ

Σύμφωνα με Τα Νεα

Εναν χρόνο περιθώριο έχουν στη διάθεσή τους οι ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να δηλώσουν την ακίνητη περιουσία τους στο Κτηματολόγιο και να αποφύγουν το πρόστιμο. Στο μεταξύ, όπως εξηγούν από το Κτηματολόγιο, όσοι δεν έχουν δηλώσει την περιουσία τους δεν μπορούν να προβούν σε αγοραπωλησία, μεταβίβαση, γονική παροχή και έκδοση οικοδομικής άδειας. Κι αυτό επειδή, με το νέο καθεστώς που έχει διαμορφωθεί, τόσο σε κάθε συμβόλαιο όσο και στην άδεια οικοδομής, θα πρέπει να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης στο Κτηματολόγιο. Διευκρινίζεται πως τα πρόστιμα θα παραμείνουν παγωμένα έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2022 και πως με τα έως τώρα δεδομένα, μετά τη λήξη του παγώματος, θα πρέπει να καταβληθούν.

«Τα Νέα» παρουσιάζουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου οι ιδιοκτήτες ακινήτων να έχουν την πλήρη εικόνα με το τι συμβαίνει στο Κτηματολόγιο (αλλά και τα προβλήματα που υπάρχουν στη λειτουργία του), να γνωρίζουν τι αναμένεται να γίνει ώστε να κινηθούν με ασφάλεια στο νέο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στο Κτηματολόγιο μετά την ψήφιση του τελευταίου νόμου («για τον εκσυγχρονισμό του Κτηματολογίου»).

ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ

Σε ό,τι αφορά τη συλλογή δηλώσεων, την ερχόμενη Δευτέρα 22 Νοεμβρίου ξεκινάει η εξάμηνη συλλογή δηλώσεων και στις τελευταίες περιοχές της Κρήτης που δεν έχουν κτηματογραφηθεί και ανήκουν στους Δήμους Ηρακλείου, Μαλεβιζίου και Χερσονήσου.

Υπενθυμίζεται πως τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου ξεκίνησε η συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησίας στους Δήμους Χανίων, Αποκορώνου, Σφακίων, Καντάνου – Σελίνου, Πλατανιά και Κισσάμου (της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων), η οποία λήγει στις 18 Ιανουαρίου 2022 για τους μόνιμους κατοίκους και στις 18 Απριλίου 2022 για όσους κατοικούν στο εξωτερικό.

Ωστόσο, ο κύκλος της κτηματογράφησης δεν έχει κλείσει ακόμη, αφού Κέρκυρα και Θεσπρωτία έχουν μείνει πίσω εξαιτίας δικαστικών προσφυγών. Εδώ, η συλλογή δηλώσεων αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2022.

ΧΑΜΗΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Σε Ρέθυμνο και Κυκλάδες η συλλογή δηλώσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλή – λιγότερο από 5% (!). Αυτός είναι και ο λόγος που δόθηκε παράταση στη συλλογή δηλώσεων στο Ρέθυμνο έως τις 30 Δεκεμβρίου 2021, ενώ, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, αναμένεται αντίστοιχη παράταση και για τις Κυκλάδες. Χαμηλή συμμετοχή στη συλλογή δηλώσεων παρατηρείται επίσης σε Αργολίδα, Κορινθία, Αχαΐα, Τροιζηνία, Μάνδρα και Βίλια (Ειδυλλία). Επίσης πολύ χαμηλά ποσοστά στη συλλογή δηλώσεων έχουν 12 νησιά: Χίος, Σάμος, Λήμνος, Λέσβος, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Ιθάκη, Κύθηρα, Αγκίστρι, Πόρος, Σπέτσες και Υδρα.

ΟΙ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να ξεκινήσει η ανάρτηση σε Αλεξανδρούπολη, Σουφλί, Σαμοθράκη, ενώ μέσα στο επόμενο δίμηνο σε Μέγαρα – Οινόη (Δυτική Αττική) και σε Αχαΐα, Λάρισα, Θεσπρωτία και Καρδίτσα.

Σύμφωνα με τον έως τώρα προγραμματισμό του Κτηματολογίου, μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να ξεκινήσει η προανάρτηση σε περιοχές των Ροδόπης, Καβάλας (Θάσος), Χαλκιδικής, Βοιωτίας, Φωκίδας και Εύβοιας. Σημειώνεται πως στις 21 Οκτώβριου ξεκίνησε η ανάρτηση σε περιοχές των Δήμων Διδυμότειχου και Ορεστιάδας, ενώ στις 8 Νοεμβρίου αναρτήθηκαν τα κτηματολογικά στοιχεία σε περιοχές του Δήμου Αιγιαλείας στην Αχαΐα. Υπενθυμίζεται πως η ανάρτηση έχει διάρκεια δύο μηνών για τους κατοίκους εσωτερικού και τεσσάρων μηνών για όσους ιδιοκτήτες ακινήτων μένουν στο εξωτερικό.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Δεν λείπουν ωστόσο και τα προβλήματα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει αναστολή της προανάρτησης στον Δήμο Τριφυλίας στη Μεσσηνία, που έγινε επειδή παρατηρήθηκαν λάθη στην καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων.

Προβλήματα ωστόσο, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, υπάρχει και στη λειτουργία του Κτηματολογίου, με την υποστελέχωση να αναδεικνύεται σε νούμερο 1 πρόβλημα. Κατά τις ίδιες πηγές, ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, το οποίο λειτουργεί – μεταβατικά – εδώ και οκτώ μήνες και δεν μπορεί να παρέχει ψηφιακές υπηρεσίες στους ιδιοκτήτες εάν πρώτα δεν εκκαθαριστούν σχεδόν 10.000 πράξεις που εκκρεμούν για νομικό έλεγχο.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ

Για τη χαμηλή συμμετοχή αλλά και την ενημέρωση όλων των ιδιοκτητών για τις δράσεις του Κτηματολογίου ξεκινάει μέσα στις επόμενες ημέρες ψηφιακή επικοινωνιακή «επίθεση». Στα… όπλα του Κτηματολογίου περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και η νέα ιστοσελίδα, η προβολή διαφημιστικών banners, αλλά και η παρουσία του Κτηματολογίου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – και η τροφοδότησή τους με ειδήσεις, πληροφορίες και χρηστικά βίντεο για τη διαδικασία της κτηματογράφησης.

Γιόγιακας Προκόπης «τα Νεα»

Σημαντικές ανατροπές και απλοποίηση των διαδικασιών φέρνει για εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, το νέο πλαίσιο για τη λειτουργία του Κτηματολογίου, τις ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις, τα «αγνώστου ιδιοκτήτη», τις αγροτοδασικές εκτάσεις και την εκτός σχεδίου δόμηση.

Με τις νέες αλλαγές που σε πολλές περιπτώσεις συνιστούν ανατροπές, ξεκαθαρίζει το τοπίο και περιορίζονται οι χρονοβόρες διαδικασίες του Κτηματολογίου, ενώ κάθε ιδιοκτήτης και επαγγελματίας θα μπορεί από τον επόμενο μήνα, να έχει πρόσβαση στα στοιχεία των ακινήτων, προκειμένου να προχωρήσει σε μεταβίβαση. Με το νέο πλαίσιο, η άντληση πληροφοριών θα είναι ευκολότερη, άμεση και ταχύτατη, καθώς οι ενδιαφερόμενοι θα χρησιμοποιούν τους κωδικούς Taxisnet και θα εισέρχονται μέσα στο σύστημα, έτσι ώστε να λαμβάνουν με ηλεκτρονικό τρόπο τα πιστοποιητικά που χρειάζονται.

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο του υπουργείου Περιβάλλοντος… υπόσχεται επιτάχυνση των διαδικασιών για το Κτηματολόγιο κατά δύο χρόνια, ενώ αναμένεται να δοθεί λύση και σε δεκάδες περιοχές όπου εκκρεμεί ακόμη η διαδικασία της κτηματογράφησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα, σχεδόν το σύνολο των ακινήτων στην επικράτεια, θα μπορούσαν να εγγραφούν στο Κτηματολόγιο, χωρίς να απαιτούνται άλλες διαδικασίες. Ωστόσο, μέσα στην ελληνική… τρέλα, ήταν αδύνατον να λειτουργήσει η σχετική διαδικασία, καθώς θα έπρεπε να έχουν εκδικαστεί όλες οι αιτήσεις και να έχουν καταγραφεί οι αντιρρήσεις και οι αντίθετες απόψεις.

Νέα δεδομένα για την κτηματογράφηση

Πιο απλός θα είναι στο εξής ο… δρόμος για την τακτοποίηση ακινήτων στο Κτηματολόγιο, κάτι που ισοδυναμεί με απαλλαγή των πολιτών και των επαγγελματιών από το γραφειοκρατικό καρκίνωμα που συναντάται κατά τη διαδικασία μεταβίβασης ενός ακινήτου.

Με βάση τις αλλαγές που εισάγει ο τελευταίος νόμος του υπουργείου Περιβάλλοντος, προβλέπονται τα εξής:

1. Οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις διόρθωσης των κτηματολογικών στοιχείων, μετά την ανάρτηση. Το Γραφείο Κτηματογράφησης θα διορθώνει, εφόσον μπορεί, τα πρόδηλα και άλλα σφάλματα, αναμορφώνοντας κτηματολογικούς πίνακες και διαγράμματα.
2. Για όσες υποθέσεις προκύπτει αμφισβήτηση ως προς την ύπαρξη δικαιωμάτων ιδιωτών (δηλαδή όταν απαιτείται εκτοπισμός προσώπου ή εντοπίζονται διαφορές πέρα από τη ζώνη κανονισμού ορίων και την επιτρεπτή απόκλιση του εμβαδού), θα συντάσσεται έκθεση και οι διαφορές αυτές θα διαβιβάζονται στις επιτροπές επίλυσης υποθέσεων κτηματογράφησης με διαδικασίες εξπρές.
3. Οι ιδιώτες και οι επαγγελματίες (δικηγόροι, μηχανικοί, συμβολαιογράφοι και δικαστικοί επιμελητές) θα έχουν δωρεάν πρόσβαση εξ αποστάσεως στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, αμέσως μετά την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στην περιοχή. Έτσι, θα λαμβάνουν άμεσα τα σχετικά πιστοποιητικά (π.χ. κτηματολογικά φύλλα και διαγράμματα, πιστοποιητικά βαρών κ.λ.π.) και θα έχουν τη δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για καταχώριση πράξεων (π.χ. συμβολαίων, αγωγών, δικαστικών αποφάσεων κλπ.).
4. Η νομοθεσία προβλέπει την παράταση έως τις 31/12/2022 για τη διόρθωση ανακριβειών των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών. Έτσι, υπάρχει η δυνατότητα δικαστικής ή εξωδικαστικής διόρθωσης όλων των σφαλμάτων, είτε αφορούν σε ακίνητα γνωστού είτε “αγνώστου” ιδιοκτήτη. Σημειώνεται ότι με το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, όποιο ακίνητο δεν είχε δηλωθεί έως τις 31/12/2021 και καταγραφόταν ως “αγνώστου ιδιοκτήτη”, θα περιερχόταν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου. Η συγκεκριμένη παράταση είναι σωτήρια για χιλιάδες ιδιοκτήτες προκειμένου να ελέγξουν τις πρώτες εγγραφές των ακινήτων τους και να τις διορθώσουν ώστε να διαφυλάξουν την περιουσία τους.
5. Εισάγεται η δυνατότητα διόρθωσης ανακριβειών των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης. Η παρέμβαση αυτή συνιστά πρωτοτυπία, καθώς μέχρι σήμερα για τις σχετικές διορθώσεις απαιτείται η έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης. Πλέον, οι ιδιώτες, εάν συμφωνούν, μπορούν να λύνουν τη διαφορά συμβιβαστικά, γλιτώνοντας χρόνο και χρήμα. Εξάλλου, η εν λόγω αλλαγή εμπίπτει στη γενικότερη πρόθεση της Κυβέρνησης για ικανοποίηση της επιταγής των θεσμών για προώθηση των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης των διαφορών. Μάλιστα, προβλέπεται ο ορισμός Κτηματολογικού Εφέτη, εξειδικευμένου δηλαδή δικαστή, που θα κρίνει σε δεύτερο βαθμό τις σχετικές υποθέσεις
6. Αναμορφώνεται η διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Μέχρι σήμερα, για να διορθωθούν με τη σχετική διαδικασία οι εγγραφές «άγνωστου ιδιοκτήτη» έπρεπε να υπάρχει η ρητή συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου, την οποία ουδέποτε χορηγούσε, καθώς… κανένας δεν έβαζε την τελική υπογραφή. Στο εξής, η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση του σχετικού προδήλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από τη μη προβολή αντιρρήσεων εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της αίτησης σε αυτό. Σε μια τέτοια περίπτωση ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου, εάν συντρέχουν και οι άλλες νόμιμες προϋποθέσεις, οφείλει να διορθώσει τη σχετική κτηματολογική εγγραφή. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, καθώς οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων μέχρι σήμερα είχαν την τάση να απορρίπτουν, ακόμη και αβάσιμα σχετικές αιτήσεις παραπέμποντας τους ιδιοκτήτες σε μακροχρόνιους δικαστικούς αγώνες.
7. Προβλέπεται η συγκρότηση τριμελών επιτροπών στις οποίες οι πολίτες θα μπορούν, εάν το επιθυμούν, να προσφεύγουν όταν ο Προϊστάμενος ενός κτηματολογικού γραφείου αρνείται την καταχώριση μιας πράξης ή απορρίπτει αδικαιολόγητα μια αίτηση διόρθωσης. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες θα μπορούν, εάν θέλουν, να προσφύγουν απευθείας δικαστικά για να ανατρέψουν την αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου.
8. Διασφαλίζονται πλήρως όλα τα δικαιώματα όσων θεωρούν ότι θίγονται με βάση τα στοιχεία της ανάρτησης (που προσεγγιστικά ανέρχονται στο 2% του συνόλου των ιδιοκτητών), χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε σημαντική καθυστέρηση για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες.. Η αναμόρφωση των κτηματολογικών στοιχείων θα γίνεται σε αυτό το χρονικό σημείο, δηλαδή πριν την εξέταση των παραπάνω υποθέσεων από τις επιτροπές επίλυσης. Αυτό σημαίνει ότι αμέσως μετά τη διόρθωση όλων εκείνων των σφαλμάτων που διορθώνονται, θα ξεκινά η λειτουργία του Κτηματολογίου στην περιοχή. Πριν την έκδοση αποφάσεων από τις επιτροπές, θα εκδίδεται η διαπιστωτική πράξη περαίωσης της κτηματογράφησης για την περιοχή και θα διενεργούνται οι πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία. Οι αιτήσεις διόρθωσης που θα εκκρεμούν θα σημειώνονται στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου, έτσι ώστε κάθε τρίτος ενδιαφερόμενος να μπορεί να πληροφορείται σχετικά με το τι αμφισβητείται.

Ανατροπές στα δασικά

Ξεκαθάρισμα του τοπίου υπέρ των ιδιοκτητών επιφέρουν οι ρυθμίσεις του νέου νόμου για τα ακίνητα μέσα σε δασικές ή αγροτοδασικές εκτάσεις.

Ειδικότερα:

1. Τίτλοι ιδιοκτησίας άνω της 20ετίας, που όμως μπορεί να έχουν μεταγραφεί και μεταγενέστερα για τους ιδιώτες, κατοχυρώνουν την περιουσία του ιδιοκτήτη, εφόσον υπάρχουν και τα ανάλογα τοπογραφικά διαγράμματα.
2. Το Δημόσιο απαγορεύεται να ασκεί ένδικα μέσα σε αποφάσεις που αναγνωρίζουν κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ιδιωτών σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις.
3. Η μεταβίβαση των αγροτικών εκτάσεων ευρύτερου κτήματος στο οποίο περιέχονται και δασικές εκτάσεις, χωρίς την άδεια του Δασαρχείου, δεν συνιστά παράνομη κατάτμηση.
4. Οι ρυθμίσεις για περιοχές της χώρας, που δεν ισχύει το τεκμήριο της κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου επί δασών και δασικών εκτάσεων αφορούν στους ιδιοκτήτες ακινήτων, τα οποία βρίσκονται στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων Ιονίων Νήσων, Κρήτης, Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων, καθώς και της περιοχής της Μάνης όπως αυτή ορίζεται από τα διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης. Στις περιοχές αυτές το Ελληνικό Δημόσιο δεν ασκεί ένδικα μέσα κατά αποφάσεων του κτηματολογικού δικαστή με τις οποίες αναγνωρίζεται η κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ιδιωτών ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου επί των εκτάσεων, εφόσον δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του. Επιπλέόν τα πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που εκδόθηκαν πριν την ψήφιση του νέου νόμου και αφορούν στις εκτάσεις αυτών των περιοχών, ανακαλούνται από τότε που εκδόθηκαν.
5. Η κατακύρωση ενός ακινήτου “αγνώστου ιδιοκτήτη” ισχύει και σε περιοχές για τις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας του, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας. Σε μια τέτοια περίπτωση, απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η ύπαρξη τίτλων ιδιοκτησίας που είχαν συνταχθεί έως την 01/07/2001, έστω και αν η μεταγραφή έγινε αργότερα, αλλά και η καλή πίστη του διεκδικούντος την έκταση χωρίς ταυτόχρονα αυτή να διεκδικείται από το Δημόσιο.
6. Σε περίπτωση που το δικαίωμα της κυριότητας επί των εκτάσεων έχει καταχωρηθεί υπέρ ιδιωτών ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου στα κτηματολογικά βιβλία των οικείων κτηματολογικών γραφείων, τότε, το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σ΄ αυτά.
7. Τα αρμόδια Συμβούλια μπορούν να ζητήσουν και την αποστολή από άλλες δημόσιες υπηρεσίες κάθε χρήσιμου εγγράφου ή άλλου στοιχείου ή να διατάξουν τη διενέργεια ειδικής έρευνας ή πραγματογνωμοσύνης, για να βγει ασφαλής κρίσης σχετικά με τα δικαιώματα που προβάλλει ο ιδιώτης.

Μεταβιβάσεις μόνο μέσω συμβολαιογραφείων

Το συμβολαιογραφικό γραφείο θα αποτελεί τον μοναδικό… σταθμό για τον ιδιοκτήτη ενός ακινήτου που μεταβιβάζεται, γεγονός που αναμένεται να δώσει τέλος στην ταλαιπωρία πολλών δεκαετιών.

Ειδικότερα, οι νέες διαδικασίες που θα ακολουθούνται στο εξής, είναι οι παρακάτω:

1. Εισάγεται ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου, βάσει του οποίου θα διευκολύνεται η όλη διαδικασία σε όλα τα στάδια. Πρόκειται για μια παρέμβαση που αποσκοπεί στην απλοποίηση και την ψηφιοποίηση των επιμέρους διαδικασιών σε μια αγοραπωλησία.
2. Η διαδικασία θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά στο γραφείο του συμβολαιογράφου, παρέχοντας σε όλους τους συμβαλλόμενους όλα τα εχέγγυα ότι η αγοραπωλησία θα ολοκληρωθεί ορθά.
3. Ψηφιοποιούνται περισσότερα από 17 πιστοποιητικά, ώστε να μπει τέλος στη σημερινή κατάσταση με τις απίστευτες καθυστερήσεις και την ταλαιπωρία, που επιδεινώθηκαν μέσα στις συνθήκες της πανδημίας. Τα έγγραφα αυτά, τα οποία μέχρι σήμερα αναζητούνται σε έντυπη μορφή από διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, θα χορηγούνται ηλεκτρονικά, μέσα από ένα εκτεταμένο πλαίσιο διασυνδέσεων μεταξύ των μητρώων του Δημοσίου.

Αλλαγές στην αρτιότητα των κατά παρέκκλιση άρτιων οικοπέδων

Η έκδοση οικοδομικής άδειας έως το τέλος του 2022, αποτελεί το “κλειδί” για να σώσουν χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων την αρτιότητα τους, εφόσον αυτά είναι κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα.

Επιπλέον, με βάση το νέο πλαίσιο, ισχύουν τα εξής:

1. Καθορίζεται μαθηματικός τύπος για τα τετραγωνικά που μπορούν να οικοδομηθούν. Έτσι, το εμβαδόν θα κυμαίνεται από 86-186 τ.μ., ανάλογα με την επιφάνεια του οικοπέδου. Παρά το γεγονός ότι τα τετραγωνικά δομήσιμης επιφάνειας, μειώνονται, εντούτοις παίρνουν ανάσα χιλιάδες ιδιοκτήτες, οι οποίοι ήταν… μπλοκαρισμένοι στις υπηρεσίες δόμησης. Σημειώνεται ότι με βάση τον περυσινό νόμο Χατζηδάκη, όσα κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα δεν έχουν οικοδομική άδεια έως το τέλος του 2022, τότε μετατρέπονται σε… χωράφια, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση για να μη γίνουν οριστικά… χωράφια, θα είναι η κατασκευή τουλάχιστον του φέροντος οργανισμού, έως το τέλος του 2026. Για οικόπεδα εμβαδού 2.000 τετραγωνικών μέτρων, η μέγιστη επιτρεπόμενη επιφάνεια δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 186 τετραγωνικά μέτρα, για εμβαδόν οικοπέδου από 1.200-2.000 τ.μ., η δόμηση καθορίζεται σε 136 μέτρα (ήταν 150 τ.μ. πριν) και για τα οικόπεδα με εμβαδόν 750-1.200 τ.μ., η μέγιση δόμηση καθορίζεται σε 86 τ.μ. (ήταν 100 τ.μ.)
2. Επιβάλλεται Τέλος οικοδομικών αδειών για τις εκτός σχεδίπου περιοχές που στερούνται ρυμοτομικού σχεδίου και στις οποίες έχουν καθοριστεί οι χρήσεις γης ή υπάρχουν περιορισμοί και ειδικοί όροι δόμησης. Το Τέλος είναι αρκετά… αλμυρό και έχει καθοριστεί στο 5% του συμβατικού προϋπολογισμού ή στο 0,5% όταν γίνεται χρήση αναλυτικού, ενώ θα αποδίδεται στο “Πράσινο Ταμείο” για τη χρηματοδότηση δράσεων σε εκτός σχεδίου περιοχές λόγω περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Το ανώτατο ύψος του θα είναι 5.000 ευρώ και το ελάχιστο 250 ευρώ.
3. Όλες οι ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται σε περιοχή που έχει καθοριστεί ως Ζώνη Ελεγχόμενης Ανάπτυξης για οικιστική ή άλλες χρήσεις γης, οφείλουν να συμμετάσχουν με εισφορά γης καθώς και με καταβολή μετρητών για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων και άλλων κοινοφελών χρήσεων.

Διαφορετικό μοχλό πίεσης για όσους ιδιοκτήτες δεν δηλώσουν τις περιουσίες τους στο Κτηματολόγιο αποφάσισε το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης βγάζοντας από το κάδρο τις αγοραπωλησίες και τις μεταβιβάσεις των εν λόγω ακινήτων.

Παρότι ο φορέας σχεδίαζε να ενεργοποιήσει τα κλιμακωτά πρόστιμα για τους ασυνεπείς πολίτες εντός των ημερών, τα στοιχεία δείχνουν πως η προσέλευση ήταν σημαντικά μειωμένη και, έτσι, μπορεί να μην κληθούν, τελικά, να βάλουν το χέρι στην τσέπη, αλλά σίγουρα δεν θα έχουν τη δυνατότητα να «αξιοποιήσουν» τις περιουσίες τους.

Χαμηλή ανταπόκριση

Όπως αναφέρουν πηγές στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, οι περιοχές στις οποίες έτρεχε συλλογή δηλώσεων το προηγούμενο διάστημα αλλά και εκείνες που βρίσκονται σε φάση προανάρτησης – ανάρτησης δεν έχουν την αναμενόμενη ανταπόκριση, καθώς μόλις 1 στις 3 αιτήσεις είναι πλήρως δηλωμένη. Στις πλείστες των περιπτώσεων, δηλαδή, είτε είναι αδήλωτες είτε δεν έχουν προσκομίσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα.

Αποτέλεσμα αυτού, το υπουργείο να φέρει ρύθμιση, μέσω της οποίας μπαίνουν στον «πάγο» τα κλιμακωτά πρόστιμα για τους επόμενους 18 μήνες, σε μια προσπάθεια να δηλωθούν ολοένα και περισσότερα ακίνητα. Για να είναι εφικτό αυτό, όσοι συνεχίσουν να δείχνουν την ίδια αδιαφορία δεν θα έχουν τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν αλλά ούτε και να πουλήσουν την περιουσία τους, αν πρώτα δεν έχει δηλωθεί στο Κτηματολόγιο.

Τι δείχνουν όμως τα στοιχεία για τα ολοκληρωμένα ορθά δηλωμένα δικαιώματα;

• 34,28% στη μελέτη για την Περιφέρεια Δυτικής Αττικής και Νήσων Αττικής.
• 40,24% στη Λήμνο και τη Λέσβο.
• 47,7% στη Ζάκυνθο, στην Κεφαλλονιά και την Ιθάκη.
• 49,58% στη Λακωνία.
• 49,93% σε Σάμο, Χίο, Ικαρία.
• 53,15% στην Ηλεία.
• 54,55% στην Αργολίδα και την Κορινθία.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, περιοχές όπου οι δηλώσεις δεν είναι ολοκληρωμένες αφορούν στις Περιφερειακές Ενότητες Λασιθίου (8,77%), Λήμνου – Λέσβου (7,7%) και Ιωαννίνων (7,3%).

Πάντως, ο προγραμματισμός του Κτηματολογίου θέλει τον Ιούλιο να ξεκινά η συλλογή δηλώσεων για τις Κυκλάδες και το Ρέθυμνο, τη σκυτάλη να παίρνουν τον Αύγουστο τα Χανιά και το Ηράκλειο Κρήτης, ενώ τον Δεκέμβριο θα τρέξει σε Κέρκυρα και Θεσπρωτία.

Τι θα συμβεί με τα πρόστιμα

Μέχρι πρόσφατα, οι ιδιοκτήτες ακινήτων γνώριζαν πως εντός του μήνα θα ενεργοποιούνταν τα κλιμακωτά πρόστιμα, ενώ ο πέλεκυς θα ξεκινούσε από τα 300 ευρώ και θα έφτανε έως και τις 2.000 ευρώ. Μάλιστα, το ποσό που θα κατέβαλλε ο κάθε ιδιοκτήτης θα αυξανόταν ανάλογα με την αντικειμενική αξία του ακινήτου αλλά και τον χρόνο καθυστέρησης. Ταυτόχρονα, είχε γίνει γνωστό πως όσοι δεν… πλήρωναν στις σχετικές προθεσμίες, το οφειλόμενο ποσό θα περνούσε στην εφορία.

Βέβαια, με τη ρύθμιση που έφερε το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης όλα αυτά μπαίνουν στον «πάγο» μέχρι το τέλος του 2022, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν πως, ίσως, τελικά, να μην πληρωθεί ποτέ η ασυνέπεια των ιδιοκτητών. Σε κάθε περίπτωση, παράγοντες της αγοράς τονίζουν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως η… τιμωρία με τη «δέσμευση» του ακινήτου, δηλαδή να μην μπορεί να πωληθεί ή μεταβιβαστεί αν δεν δηλωθεί, είναι σαφώς πιο σκληρή από οποιοδήποτε πρόστιμο.

Μια τέτοια εξέλιξη, όμως, ανοίγει παράθυρο και για τα παλιά χρωστούμενα, με τις ίδιες πηγές να υποστηρίζουν πως ενδεχομένως υπουργείο και Κτηματολόγιο να μην τα διεκδικήσουν.

Αναφορικά με τα παλαιά προγράμματα (1997 – 1999) για τα οποία δεν είχε εισπραχθεί τέλος κτηματογράφησης, είναι περίπου 6,7 εκατομμύρια και βρίσκονται σε περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας, του Ηρακλείου και των Ιωαννίνων.

Σχετικά με το αναλογικό τέλος, που αναμενόταν να εισπραχθεί εντός του 2021, αφορά στις κτηματογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν από το 2008 και μετά, για τις οποίες καταβλήθηκε μεν το τέλος κτηματογράφησης των 35 ή των 20 ευρώ αναλόγως της ιδιοκτησίας, αλλά απομένει η πληρωμή ενός αναλογικού τέλους ίσου με το ένα τοις χιλίοις.

Συγκεκριμένα, το αναλογικό τέλος κτηματογράφησης καταβάλλεται από τους κύριους ή επικαρπωτές και καθορίζεται σε ποσοστό ένα επί τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του δικαιώματος που προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Στην περίπτωση συνδικαιούχων οι 20.000 ευρώ εξαιρούνται από κάθε δικαιούχο και το ποσό που προκύπτει επιμερίζεται μεταξύ τους. Παράλληλα το ανώτατο ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν είναι τα 900 ευρώ. Το τέλος αυτό αφορά περίπου 1 εκατομμύριο ιδιοκτησίες.

Κτηματολόγιο: Παράταση μέχρι το τέλος του έτους σε 297 περιοχές

Τρέχει μέχρι τέλος του έτους η παράταση για τις πρώτες εγγραφές σε 297 περιοχές. Μεταξύ των δήμων που η προθεσμία εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου περιλαμβάνονται περιοχές στην πρωτεύουσα, όπως η Ηλιούπολη, η Νίκαια, το Μαρούσι, ο Βύρωνας, η Καισαριανή, η Ελευσίνα, τα Μελίσσια, αλλά και περιοχές στον Πειραιά, όπως η Δραπετσώνα και το Κερατσίνι, καθώς και διάσπαρτοι ΟΤΑ σε όλη τη χώρα.

Σημειώνεται ότι όσον αφορά στα προγράμματα κτηματογράφησης της περιόδου 1997-1999 ο χαρακτηρισμός «αγνώστου ιδιοκτήτη» αποδίδεται σε ένα ακίνητο εφόσον δεν δηλώθηκε για 15 χρόνια, ενώ για τα προγράμματα από το 2008 και μετά ως «ορφανά» χαρακτηρίζονται όσα δεν έχουν δηλωθεί 8 χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου σε κάθε περιοχή.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, σε συνολικά 458 ΟΤΑ υπάρχουν «ορφανά» κτίσματα και γεωτεμάχια, με τις πιστώσεις χρόνου να λήγουν σταδιακά έως το 2027.

Μέχρι σήμερα, ο φορέας μετρά συνολικά 338.712 «ορφανά», με τα 135.612 να έχουν περισσότερους από έναν συνδικαιούχους.

Οπως εξηγούν πηγές στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, πολλά από τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ανήκουν στο Δημόσιο και την Εκκλησία, ενώ σημαντικό ποσοστό κατέχουν και οι ομογενείς. Μάλιστα, εκτιμάται πως 8 στα 10 ανήκουν στο κράτος, που όλο αυτά χρόνια δεν επέδειξε καμία συνέπεια και δεν προχώρησε στη δήλωση της περιουσίας του.

Γεωγραφικά, πάντως, εντοπίζονται, κυρίως, σε ορεινές περιοχές, όπου δεν είχαν ιδιαίτερες αξιώσεις οι ιδιοκτήτες τους.

Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες στη φάση της προανάρτησης…

Μέσω της ιστοσελίδας www.ktimatologio.gr και για 45 ημέρες, οι δικαιούχοι, με χρήση των κωδικών ασφαλείας του TAXISnet, έχουν πρόσβαση στην καταγραφή των δικαιωμάτων τους και της γεωγραφικής απεικόνισης των ακινήτων τους.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να δουν και να ελέγξουν:

• Την περιγραφή και τη νομική πληροφορία των ακινήτων τους (Κτηματολογικός Πίνακας).
• Τα όρια των γεωτεμαχίων τους (Κτηματολογικό Διάγραμμα).

Εάν συμφωνούν με τα στοιχεία της προανάρτησης, δεν χρειάζεται να προβούν σε άλλη ενέργεια.

Εάν δεν συμφωνούν με κάποια από τα στοιχεία, μπορούν να υποβάλουν αίτηση επανεξέτασης στοιχείων, ηλεκτρονικά στο www.ktimatologio.gr ή στο γραφείο κτηματογράφησης, κατόπιν ραντεβού.

Σε περίπτωση που δεν έχουν δηλώσει στο Κτηματολόγιο την ακίνητη περιουσία τους έχουν ακόμα περιθώριο να το κάνουν ηλεκτρονικά στο www.ktimatologio.gr ή στο τοπικό γραφείο κτηματογράφησης κατόπιν ραντεβού.

…και τι στην ανάρτηση

Οσοι ιδιοκτήτες δεν «τσέκαραν» την περιουσία τους στην προηγούμενη φάση, αυτή της προανάρτησης, έχουν μία ακόμα ευκαιρία να το κάνουν κατά την ανάρτηση γλιτώνοντας κόπο και ενδεχόμενες δικαστικές εμπλοκές.

Και σε αυτήν την περίπτωση, θα χρειαστεί να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους, στην ιστοσελίδα www.ktimatologio.gr, μπορούν να ελέγξουν και να επιβεβαιώσουν ή να διορθώσουν την καταγραφή της ιδιοκτησίας τους, αποφεύγοντας έτσι δικαστικές επιλύσεις που κοστίζουν σε χρόνο, χρήμα και ταλαιπωρία.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να δουν και να ελέγξουν:

• Την περιγραφή και τη νομική πληροφορία των ακινήτων τους (Κτηματολογικός Πίνακας).
• Τα όρια των γεωτεμαχίων τους (Κτηματολογικό Διάγραμμα).

Εάν συμφωνούν με τα στοιχεία της ανάρτησης, δεν χρειάζεται να προβούν σε άλλη ενέργεια. Εάν δεν συμφωνούν με κάποια από τα στοιχεία, μπορούν να υποβάλουν αίτηση διόρθωσης ηλεκτρονικά στο www.ktimatologio.gr ή στο γραφείο κτηματογράφησης, κατόπιν ραντεβού.

eleftherostypos.gr